در جاهای
مختلف ایران، پوشش گیاهی و زندگی جانوری متنوعی دیده میشود. این تنوع
بستگی به وضع طبیعی و آب و هوا دارد. مرز قطعی نواحی گیاهی و جانوری کاملا
مشخص نیست، ولی با توجه به آب و هوا، تفاوت میان گیاهان و جانوران درسه
ناحیه ی معتدل مازندرانی، معتدل کوهستانی و ناحیه بیابانی و نیمه بیابانی
دیده میشود. چشمانداز گیاهی و جانوری درناحیه ی مازندرانی : پوشش گیاهی ناحیه ی مازندرانی، شامل جنگلهای انبوه، نیمه انبوه و
چمنزارهای سرسبز دائمی و پهناوراست. علت این امر، بارش فراوان، خاک مساعد و
دمای ملایم است که موجب پیدایش پوشش گیاهی پیوسته و ممتد در آن شده است. مساحت جنگلهای شمال حدود 1،840،000 هکتار است و
دامنه ی شمالی رشته کوه البرز را پوشانیده است. این جنگلها از بجنورد تا
آستارا کشیده شده، جنگلهای این ناحیه پوشیده ازدرختان پهن برگ از نوع
بلوط ، سپیدار، راش، افرا و غیره است. جانوران ناحیه ی مازندرانی نیز متنوعاند و در جنگلهای
این ناحیه، گربه وحشی، گرگ، شغال، گراز، خرس و خوک وحشی زندگی میکنند. در
مردابها و برکهها و باتلاقهای این ناحیه قورباغه، مار، سنگپشت، خرچنگ و
همچنین انواع پرندگان مانند مرغابی، غاز، قو، و حواصیل به ویژه در فصل
پاییز و زمستان به فراوانی یافت میشوند. همچنین دریای مازندران و رودهای
آن زیستگاه انواع مختلف ماهی است. چشمانداز گیاهی و حیوانی در ناحیهی معتدل کوهستانی
: ناحیه ی کوهستانی ایران از پوشش گیاهی ممتدی برخوردار نیست. در جاهایی
که برف و باران بیشتری میبارد و تبخیر به علت پایین بودن دما به کندی صورت
میگیرد، رویش گیاهان بیشتر است و در آنجا جنگل نیز دیده میشود. در
جاهایی که رطوبت کمتر و ضخامت خاک کمتر است، گیاهان کمتری میروید. چشمانداز گیاهی و حیوانی درناحیه ی بیابانی و نیمه بیابانی
: در ناحیه ی بیابانی ایران به علت باران کم و نامنظم و تبخیر زیاد و وزش
باد، پوشش گیاهی ممتدی وجود ندارد. در این ناحیه تنها گیاهانی میتوانند
رشد کنند که در مقابل گرما و خشکی هوا مقاومت داشته باشند. این گیاهان
بسیار محدود و با فاصله روییدهاند. در این ناحیه، به ویژه در نواحی شرقی
استان فارس، مرکز کویر نمک، کرمان، رفسنجان، حوالی یزد و انارک، نواحی
جنوبی خراسان و کوههای شاهسواران و بارز جنگلهای پسته که اغلب آنها را
«بنه» نیز مینامند، همراه درختان بادام وحشی دیده میشوند. مساحت این
جنگلها را 2،400،000 هکتار برآورد کردهاند. همچنین در کرانههای دریای
عمان و خلیج فارس جنگلهای گرمسیری به صورت پراکنده دیده میشوند که درختان
آنها عبارتند از: گز، کهور، کنار، آگاسیا و درخت حرا (در سواحل خلیج
فارس) که برگ آن مصرف علوفه دارد.
جنگلهای
ناحیه کوهستانی در بعضی جاها تـُنُک و فاقد گیاهان زیردرختی هستند و در
برخی جاها انبوه ترند و در زیر آنها درختچههای گوناگون میرویند.
بارزترین این جنگلها، جنگلهای غرب ایران است و از آنجایی که بیشتر
درختان بلوط است، به جنگلهای بلوط معروفند. بیشتر قسمتهای کردستان،
باختران، لرستان، کوههای چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و کوههای بخش
کازرون فارس از جنگلهای بلوط پوشیده شده است. مساحت جنگلهای بلوط را روی
هم رفته 10 میلیون هکتار برآورد کردهاند. تقریبا یک دهم این جنگلها انبوه
و بقیه تنکاند. در این جنگلها درختان میوه ازقبیل گلابی، انجیر، پسته و
بادام وحشی وجود دارد.
جانورانی که در این ناحیه زندگی
میکنند عبارتند از: آهو، یوزپلنگ، گورخر و پرندگانی از قبیل پلیکان،
فلامینگو، و درنا. همچنین درکنارههای دریای جنوب و میان آنها سنگ پشت،
ستاره دریایی، میگو، خرچنگ، صدف و انواع مختلف ماهیها وجود دارند.
برگرفته از سایت : شهر مجازی زبان و ادب فارسی
